“Stel je voor. Je bent een succesvolle ondernemer die met veel lef de markt benadert en heel bevlogen je bedrijf runt, op jouw manier. Op een dag zit je bij je accountant die zegt: ‘Je bent de grens van 50 medewerkers gepasseerd; het wordt tijd om aan een ondernemingsraad te gaan denken.’ Dan zie je die ondernemer denken: Een OR? Dan raak ik mijn ruimte en slagvaardigheid toch helemaal kwijt?”
Heel herkenbare geluiden voor IMK-trainer en oprichter van or-online.nl Arnoud Berkel. Al jaren begeleidt hij bestuurders en OR-leden bij het opzetten en implementeren van een ondernemingsraad. Zijn doel: “Betrokkenen laten ervaren wat de toegevoegde waarde is van een professionele OR voor de organisatie. Uiteindelijk neemt de bestuurder de besluiten, maar de weg ernaartoe wordt wel heel anders.”
Lees ook: Wat is en doet een ondernemingsraad?
Hoe zorg je nou dat die OR niet voelt als een obstakel, maar als een hulpmiddel? Door de voordelen ervan te zien. Arnoud noemt er 7 en licht ze toe.
1. Een goede ondernemingsraad maakt van jou een betere leider
OR-leden verwachten niet snel dat een bestuurder zegt: ‘Tegenspraak? Ja, graag, kom maar op!’ Toch tekent zo’n uitspraak de betere leider. Die snapt namelijk dat je een succesvolle onderneming sámen maakt. En dat het belangrijk is dat een OR je van tijd tot tijd een spiegel voorhoudt en jou op je blinde vlekken wijst. Doe je het goed, dan wordt je leiderschap niet verzwakt, maar juist versterkt.
2. Een OR zorgt voor draagvlak en soms voor innovatie
Het succes van een organisatie hangt sterk samen met de betrokkenheid en motivatie van medewerkers. Als je een vertegenwoordiging van het personeel via de OR meeneemt in het besluitvormingsproces, vergroot je de kans dat een besluit goed landt en dat mensen er helemaal voor gáán.
Ga de dialoog aan. Geef medewerkers de kans mee te denken. Waardeer hun ideeën en kijk of hun verbetertips tot innovatie kunnen leiden.
Leg jouw voornemens voor en luister naar eventuele bezwaren. Leg ook jouw dillema’s uit en schets het grote geheel. Hoe beter je dat doet, hoe groter het begrip en het draagvlak voor de koers, ook als er dingen veranderen.
3. De ondernemingsraad vertelt je wat er echt leeft
Een goede ondernemer wil weten wat er leeft in zijn organisatie. Bij een kleine organisatie kun je je eigen antenne gebruiken, maar naarmate een organisatie groter wordt, loop je het risico dat je de verbinding kwijtraakt. De ervaring leert dat het omslagpunt bij ongeveer 50 medewerkers ligt.
Een OR helpt je om feeling met de werkvloer en de praktijk te houden. Dat biedt jou de kans om ideeën wat in te laten weken en tijdig op bezwaren of andere signalen in te spelen. Zeker in tijden van verandering (reorganisatie, bezuinigingen) is dat belangrijk. Je kunt er niet alleen onrust mee voorkomen, maar ook op kosten (van bijvoorbeeld ziekteverzuim) besparen.
4. Met een OR behoud jij je je vertrouwen
Leiderschap valt of staat met vertrouwen. Transparantie is daarbij cruciaal. De aanwezigheid van een OR dwingt je om open te zijn over je voornemens, om die zorgvuldig te onderbouwen en helder toe te lichten.
Sommige ondernemers hebben daar moeite mee. Die vinden het lastig om te accepteren dat je niet meer op eigen houtje kan besluiten om het bedrijf uit te breiden of een forse investering te doen. ‘Moet ik dat voorleggen aan de OR?’ Bekijk het van de andere kant: als je het níet voorlegt, raak je het vertrouwen van je mensen kwijt. En eenmaal weg, is het bijna onmogelijk dat terug te winnen.
5. Met een OR bespaar je tijd = geld
Wist je dat een ondernemingsraad jou ook juist werk uit handen neemt? Door de OR als klankbord te gebruiken zal een besluit beter passen bij de behoeftes van de achterban. Dit voorkomt veel onrust, discussies en tijdverlies. Soms kan het ook zinvol zijn om de OR te betrekken bij het communiceren richting personeel. Denk hierbij aan een medewerkerstevredenheidsonderzoek waarbij veel medewerkers twijfelen aan het nut en de vertrouwelijkheid. Door samen met de OR de voorlichting te geven zal de respons groter zijn en neemt de waarde ervan toe.
6. Op de lange termijn is de OR een versneller
Als ondernemer-bestuurder wil je vooruit. Vooral onderwerpen waarvan jij op je klompen aanvoelt dat ze gevoelig liggen, zou je het liefst willen omzeilen. Omdat jij de urgentie voelt en vandaag wilt handelen. Met een OR kan het wel weken duren voordat de knoop is doorgehakt.
Dat voelt nu als vertragend, maar op termijn is het een versneller. Je behoudt de verbinding met je medewerkers. Je neemt betere besluiten als je de input van de OR meeneemt. En je tackelt weerstand en problemen die je anders onderweg onherroepelijk zou tegenkomen. Zo behoud je niet alleen je medewerkers, maar ook je koers en je snelheid.
7. OR-leden vergroten hun skills en zijn breder inzetbaar
Leden van een ondernemingsraad ontwikkelen, zeker als ze een scholing volgen, skills die ze ook buiten de OR kunnen gebruiken. Denk aan communiceren, analyseren, onderhandelen, samenwerken, enzovoort. Dat biedt kansen om breder inzetbaar te zijn voor het bedrijf en door te groeien. En daar plukt iedereen de vruchten van. Win-win!
Een ondernemingsraad instellen vergt geduld en kennis
Begin je al een beetje warm te lopen voor een OR, maar vraag je je af: hoe zet ik dit op? “Laat je begeleiden”, zegt Arnoud. “Het opzetten van een OR kan je veel opleveren. Tegelijkertijd is het een ingrijpende verandering in je organisatie. Het kost natuurlijk enige tijd om een OR goed te integreren in je organisatie en de positie en inbreng van de OR vanzelfsprekend te laten worden. Met begeleiding van een trainer of coach maak je een goede start en zet je alvast de toon voor een succesvolle OR.”
Ben jij ondernemer of bestuurder en sta je op het punt aan de slag te gaan met de oprichting van een ondernemingsraad? Weet dan dat wij jou en je medewerkers goed op weg kunnen helpen. Lees bijvoorbeeld hoe Bizerba onder begeleiding van IMK Opleidingen een OR oprichtte. Of bekijk ons trainingsaanbod. We verzorgen zowel incompany- als open trainingen, zoals de training Actief en effectief in de OR of Leidinggeven aan de OR. Je kunt ook altijd contact opnemen met onze studieadviseurs via 0172 – 42 34 56 of service@imkopleidingen.nl
