23 januari 2024

Opvoeden is moeilijk. Iedereen die kinderen heeft, of met kinderen werkt, kan daarover mee praten. Je kunt wel honderd keer vragen, dreigen, smeken of ze hun kamer opruimen, hun telefoon wegleggen, oma bellen etc. etc. en toch… het lijkt maar niet door te dringen.

Voor je het weet ben je als ouder een soort politieagent voor het gedrag van je kinderen. Het drijft je soms tot wanhoop. Maar hoe verander je gedrag dat je niet acceptabel vindt, en hoe krijg je jouw kinderen zo ver dat ze zich wel gedragen zoals jij dat wilt?

In organisaties zien we vaak hetzelfde patroon. Ook daar doen mensen dingen waarvan ze weten dat ze niet overeenkomen met de wensen van het management. Maar zolang ze zich daar prettiger bij voelen, zullen ze dat niet snel veranderen. Dus ook hier de vraag: hoe kun je het gedrag van anderen zo beïnvloeden dat het wél verandert?

  • Maak duidelijk wat het gewenste gedrag is. Je moet het goede gedrag concreet en zichtbaar maken. Alleen zo weten de mensen wat je van hen verwacht.
  • Zorg dat je het gewenste gedrag beloont en het ongewenste gedrag voorkomt. Dat kan op verschillende manieren, maar niet alle manieren zijn even effectief.

Negatief belonen

Mensen gaan het gewenste gedrag vertonen om een negatieve consequentie te ontlopen. Denk aan een verhoging van de boete als je te laat betaalt, of een donderpreek als je je gehoorbescherming niet draagt. Je creëert zo een situatie waarin anderen hun gedrag nét genoeg veranderen om die negatieve beloning te voorkomen. Niet echt wat je wilt, toch?

Straffen

Straf vermindert negatieve gedrag maar levert nog geen goed gedrag op. Daarom is het eigenlijk een zeer ineffectieve manier om gedrag te veranderen. Negatief gedrag stopt, maar meestal maar voor even, en alleen als je ook echt straf krijgt. Zoals een bekeuring voor te hard rijden, in de meeste gevallen leidt de bekeuring zelf nog niet tot blijvende gedragsverandering. Herkenbaar?

Negeren

Negeren levert op zich geen positief resultaat op, maar zorgt er wel voor dat ongewenst gedrag wordt teruggedrongen. Neem de cc-cultuur in veel bedrijven. Je wordt gek van al die mails waarin je ge-cct wordt! Maar wat zou er gebeuren als je niet meer op die cc-tjes reageert, ze dus negeert? Precies! Als iemand al merkt dat je ze niet leest, komt hij of zij er vanzelf op een andere manier op terug. Belangrijke zaken komen vanzelf wel weer op jouw pad.

Belonen

De meest krachtige en leukste manier om gedrag positief te beïnvloeden is belonen. Als gedrag direct beloond wordt, voelt dat goed. En dat goede gevoel werkt verslavend, letterlijk. In onze hersenen komt dan namelijk het stofje dopamine vrij, de stof die zorgt voor een geluksgevoel. Belonen kan op veel meer manieren dan alleen met geld: vrije dagen, een oprecht compliment, verandering van taken, een promotie, etc. Wees daar creatief in.

Om effectief gedrag te veranderen, helpt het dus om veel te belonen. Dus als je doelen stelt….leg de lat dan niet te hoog! Werk met realistische tussentijdse doelen die goed te overzien en dus haalbaar zijn. Kleine stapjes in de goede richting die je steeds kunt belonen. Zo bereik je op een positieve en effectieve manier wat je wilt: ander gedrag dat bijdraagt aan de resultaten van de organisatie!

Gratis adviesgesprek?

Wil je verder praten over gedragsverandering in jouw organisatie? Bel dan met 0172-42 34 56, en vraag een gratis adviesgesprek aan. Je kunt ook het contactformulier op onze site invullen. We bellen je graag terug.

Auteur: Peter Dekkers