Communiceren kun je leren. Maar net als bij elke vaardigheid moet je er wel voor oefenen. Wil jij duidelijker, overtuigender en effectiever leren communiceren? In dit artikel zetten we tien oefeningen voor je op een rij waarmee je direct aan de slag kunt.
1. Actief luisteren
Luisteren, dat kan toch iedereen? Toch is goed en aandachtig luisteren een hele kunst. Onbewust wordt je afgeleid en krijg je niet alles mee of vul je in voor de ander. Dit kan ervoor zorgen dat de ander zich niet gehoord voelt en werkt misverstanden in de hand.
Oefening: probeer tijdens een gesprek met je volle aandacht te luisteren. Laat merken dat je echt luistert door te knikken en “hmm” of “ja” te zeggen op natuurlijke momenten.
2. Durf stiltes te laten vallen
We hebben vaak de neiging om stiltes direct op te vullen. Maar een korte pauze in een gesprek geeft ruimte om na te denken, voorkomt dat je te snel reageert en geeft de ander ruimte om verder aan te vullen.
Oefening: wacht tijdens je volgende interactie een paar seconden voordat je reageert. Laat door middel van je gezichtsuitdrukking merken dat je nadenkt of de informatie verwerkt. Dit voelt misschien ongemakkelijk, maar je zult merken dat de ander hierdoor zelf verder praat of met nieuwe inzichten komt.
3. Stel meer open vragen
Gesprekken worden interessanter als je vragen stelt die de ander uitnodigen om meer te vertellen. Open vragen die beginnen met “Hoe”, “Wat” of “Waarom” zorgen voor een beter gesprek dan alleen maar ja/nee-vragen.
Oefening: oefen op je werk door minstens drie open vragen te stellen in een gesprek. Bijvoorbeeld: “Wat vond je van dat project?” in plaats van “Was het een succes?”
4. Neem een open houding aan
Je lichaamstaal heeft veel invloed op hoe een gesprek verloopt. Ook al doe je het niet bewust. Een open houding straalt vriendelijkheid en betrokkenheid uit. Een gesloten houding juist niet. Het is een kleine moeite om er extra op te letten.
Oefening: let tijdens je volgende overleg op je lichaamstaal. Houd je armen en benen ontspannen (niet gekruist), draai je lichaam naar de ander toe en maak oogcontact. Dit helpt om een prettige, open sfeer te creëren.
5. Herhaal en vat samen
We zijn vaak geneigd om een gesprek te versnellen wanneer we (denken te) begrijpen wat de ander wil zeggen. Toch ligt het vaak anders of zijn er nuances die je niet meekrijgt. Door tussendoor samen te vatten wat de ander zegt, voorkom je misverstanden en laat je zien dat je de ander serieus neemt.
Oefening: als iemand iets uitlegt, herhaal dan kort wat hij of zij heeft gezegd, maar dan in je eigen woorden. Bijvoorbeeld: “Dus als ik het goed begrijp, bedoel je dat we de deadline een week opschuiven?”
6. Durf feedback te geven
Feedback geven kan spannend zijn, maar het helpt om samen beter te worden. Constructieve feedback is positief en gericht op groei. Of de ander het ook zo oppakt, zit vooral in de manier waarop je het brengt.
Oefening: oefen met het geven van feedback aan een collega over iets wat in jouw ogen beter kan. Begin met een compliment en gebruik de ‘Ik-boodschap’: “Ik merk dat…” of “Ik zou het fijn vinden als…” en eindig met een voorstel hoe het anders kan.
7. Vul niet in, maar blijf doorvragen
We denken vaak dat we precies weten wat de ander bedoelt. Maar soms zitten we ernaast. We vullen in voor de ander doordat we de situatie door onze eigen gekleurde bril van ervaringen bekijken. Doorvragen helpt dan om misverstanden te voorkomen.
Oefening: als je denkt dat je iemands punt begrijpt, stel dan toch nog een extra vraag. Bijvoorbeeld: “Kun je daar een voorbeeld van geven?” of “Hoe ziet dat er in de praktijk uit?”
8. Lachen maar
Ben je niet erg glimlachend van jezelf? Dan kan dit een belangrijke oefening zijn. Een oprechte glimlach kan een gesprek net even luchtiger en vriendelijker maken. Mensen reageren vaak positief op een ontspannen, vriendelijke houding. In deze video vind je een handige tip als je hier moeite mee hebt.
Oefening: probeer bewust een vriendelijke glimlach te tonen wanneer je een gesprek begint met iemand die je nog nooit eerder sprak. Je zult merken dat het een positief effect heeft op de sfeer.
9. Vertel wat het met jou doet
Zeker op het werk houden we emoties vaak voor onszelf. Terwijl het juist goed is om te laten weten hoe iets op ons overkomt. Dit maakt communicatie eerlijker en voorkomt opbouwende frustraties.
Oefening: benoem tijdens een gesprek een negatief gevoel dat opkomt door gedrag van een ander. Bijvoorbeeld: “Ik voel me een beetje buitengesloten als ik van collega’s moet horen dat de vergadering niet doorgaat.” Zo laat je op een rustige manier merken wat je voelt.
10. Leg een duidelijke afspraak vast
Soms blijven gesprekken hangen in algemeenheden, zonder dat er echt iets wordt afgesproken. Op de werkvloer kan dit tot irritatie en onduidelijkheid leiden. Zorg ervoor dat gesprekken daarom uitmonden in concrete actiepunten.
Oefening: sluit een overleg af met een heldere afspraak. Bijvoorbeeld: “Dus we spreken af dat jij het eerste concept donderdag opstuurt, en ik kijk er vrijdag naar?” Dit voorkomt verwarring achteraf.
Verbeter je communicatieve vaardigheden tijdens een training
Communicatief sterker worden is een kwestie van oefenen. Wil je hier echt stappen in zetten? In de cursus Effectief communiceren op de werkvloer leer je hoe je beter luistert, duidelijker overkomt, misverstanden voorkomt en meer. Zo breng je je communicatieve vaardigheden naar een hoger niveau.
Wil je de communicatie op je werk verbeteren? In deze whitepaper delen we praktische tips en tricks om direct mee aan de slag te gaan.
