Heb jij een medewerker in dienst die heel direct is? Of krijg je zelf wel eens te horen dat je behoorlijk direct bent? Eerlijk en direct zijn, is in principe een goede eigenschap. Maar als je te direct bent, komt dat de sfeer en productiviteit niet altijd ten goede. Lees in dit artikel wanneer iemand te direct is en hoe je ermee omgaat.
Inhoud
Wat is directe communicatie?
Directe communicatie betekent dat je dingen rechtstreeks en duidelijk zegt. Je windt geen doekjes om je boodschap en de ontvanger begrijpt meteen wat je bedoelt. Maar omdat je daarbij geen rekening houdt met de gevoelens van de ontvanger, kunnen sommige boodschappen hard binnenkomen. Directe communicatie is dus helder, maar mist soms tact als het té direct wordt.
📕 Download onze praktische gids voor betere communicatie op het werk
Te directe communicatie herkennen
Directe mensen denken niet altijd na over hoe een boodschap het best gebracht kan worden. Ze brengen hem gewoon. Dat komt er dan niet altijd even subtiel uit. Als iemand té direct is, klappen anderen om hen heen zelfs dicht. Waarschijnlijk heb je meteen iemand voor ogen als je de volgende kenmerken leest.
Iemand die té direct communiceert…
- vertelt snel en in niet mis te verstane woorden waar het op staat,
- komt explosief over,
- spreekt irritaties meteen uit,
- reageert vanuit emotie en gevoel,
- wordt als weinig respectvol ervaren,
- geeft anderen het gevoel dat tegenspraak of een andere mening niet op prijs worden gesteld,
- zet mensen voor het blok,
- is zwart-wit in zijn argumentatie.
Direct of té direct?
Direct zijn heeft veel voordelen. Kort en krachtig zeggen waar het op staat, is effectief en efficiënt. Iedereen weet waar hij aan toe is bij een direct persoon. Hij zegt wat hij bedoelt en bedoelt wat hij zegt. En je kan bij deze persoon zelf ook heel eerlijk en duidelijk zijn, dat vindt hij juist prettig.
Maar té direct zijn kan een probleem zijn. Alle aandacht van de ontvanger gaat naar de manier waarop de boodschap gebracht wordt. Dat leidt af van de inhoud, die gaat daarbij verloren. Hierdoor bereikt de directe medewerker niet zijn beoogde doel. Sterker nog: het roept irritaties en vermijdgedrag op.
Te direct of gewoon eerlijk?
Veel directe mensen zien hun manier van communiceren niet als te direct. Ze zijn gewoon eerlijk, vinden ze zelf. Maar eerlijkheid en direct zijn heeft niet zoveel met elkaar te maken. Te directe communicatie gaat om de manier waarop je je boodschap brengt, niet om de inhoud van je boodschap.
Voorbeeld van té directe communicatie
Stel je voor dat je net een presentatie hebt gegeven waar je lang aan gewerkt hebt. Als een collega dan zegt: “Je presentatie was saai en verwarrend, je moet echt beter je best doen,” dan is dat heel direct. Maar ook erg hard. Door de te directe manier van communiceren komt de boodschap niet binnen en zal er weinig enthousiasme zijn om er dieper op in te gaan.
Een betere manier om de feedback te communiceren is door bijvoorbeeld te zeggen: “Het was duidelijk te zien dat je hard gewerkt hebt aan je presentie. Toch zie ik nog wat verbeterpunten op het gebied van structuur en presentatiestijl. De kernpunten kwamen niet helemaal over en ik vrees dat dit de aandacht van het publiek kan hebben verminderd. Hoe kijk je er zelf op terug?”. Dezelfde boodschap, maar een stuk begripvoller.
Lees ook: Feedback geven aan een collega, hoe doe je dat?
Nadelen van direct communiceren
Té directe communicatie heeft gevolgen voor de sfeer en de onderlinge samenwerking in het team.
- Sommige medewerkers zien er tegenop om deze collega dingen te vertellen, verdraaien de waarheid of vertellen zelfs niets. Het liefst gaan ze hem zoveel mogelijk uit de weg.
- Anderen gaan juist de strijd aan. Ze schieten in de verdediging of gaan op dezelfde, directe manier terug communiceren. Er ontstaan conflicten en het gaat van kwaad tot erger. Als medewerkers zich niet kunnen of durven uitspreken, wordt er niet effectief gewerkt. Dat zie je terug in de teamresultaten en het contact met andere afdelingen en zelfs klanten.
Kortom: er ontstaat weerstand. Dat verstoort de samenwerking.
Maar ook de boodschap, die de directe collega probeert over te brengen, komt door de te directe manier van communiceren niet over. Anderen luisteren niet meer naar de boodschap. Dat maakt te directe communicatie niet effectief.
Tips voor leidinggevenden
Het is dus duidelijk in ieders belang dat de betreffende medewerker minder direct wordt. Maar hoe pak je zo’n directe medewerker als leidinggevende aan? Nodig hem uit voor een één-op-één gesprek. De volgende stappen helpen je om het bespreekbaar te maken.
1. Bewust worden
Stap één is bewustwording. Vraag aan de medewerker of hij weet welk effect zijn manier van communiceren kan hebben. Geef met concrete voorbeelden aan wat jou zelf is opgevallen.
2. Wanneer gebeurt het?
Het komt zelden voor dat iemand áltijd te direct is. Vaak wordt zijn explosieve reactie ergens door veroorzaakt. Wellicht een irritatie? Als hij druk ervaart of zich afgewezen voelt? Of juist heel enthousiast is? Help de medewerker bewust worden van zijn triggers.
3. Minder direct: wat levert het op?
De volgende stap is met hem bespreken hoe hij het kan veranderen. De te directe medewerker kan er pas wat aan doen als hij er zelf open voor staat. Dat lukt als hij inziet wat het hem oplevert. Maak hem ervan bewust dat hij met tactvolle communicatie beter en sneller zijn doelen zal behalen. Hij wordt beter gehoord.
Tips voor de directe medewerker zelf
Je kunt jouw medewerker helpen om tactvoller te communiceren. Maak hem bewust van de situaties en heb het er samen over. Deze tips kun je hem meegeven.
4. Tel tot 10… of 100.
Wil je impulsief reageren of een opmerking maken? Wacht even met je reactie en voorkom dat je uitspraken doet waar je achteraf spijt van krijgt. Natuurlijk heeft dit wel wat oefening nodig.
5. Verplaats je in de ander
Vraag jezelf af, telkens als je impulsief wilt reageren, wat het effect op de ander kan zijn wanneer jij iets zegt of doet. Verplaats je in de ander en bedenk hoe diegene het liefst aangesproken wordt.
6. Bedenk welk doel je wilt bereiken
Draagt jouw opmerking bij aan het bereiken van je doel? Gaat iemand sneller werken als je hem blijft vertellen dat hij te langzaam werkt of kan je het maar beter niet (of anders) zeggen?
Effectief communiceren op de werkvloer
Vastgeroeste gewoontes doorbreek je niet zomaar. Het kan goed zijn dat je medewerker meer nodig heeft. De cursus Effectief communiceren op de werkvloer is hier speciaal voor bedoeld. De deelnemers worden zich bewust van het effect van hun directe manier van communiceren. Met eigen praktijkvoorbeelden en praktische oefeningen ontwikkelen ze een tactvollere communicatiestijl.
Geïnteresseerd? Neem contact op met een van onze studieadviseurs via 0172 – 42 34 56. Per e-mail kan ook via advies@imkopleidingen.nl. Ze helpen je graag!
Wil je de communicatie op je werk verbeteren? In deze whitepaper delen we praktische tips en tricks om direct mee aan de slag te gaan.
Download whitepaper
Veelgestelde vragen over directe communicatie
Wat is directe communicatie?
Directe communicatie betekent dingen rechtstreeks en duidelijk zeggen. Je windt geen doekjes om je boodschap en de ontvanger begrijpt direct wat je bedoelt. Bij een té directe communicatie wordt geen rekening gehouden met de gevoelens van de ontvanger, waardoor het als bot kan worden ervaren.
Wanneer is directe communicatie (niet) wenselijk?
Bij directe communicatie zeg je waar het op staat. Wanneer het om onbelangrijke zaken gaat, is dat prima. Het is helder en efficient. Maar wanneer er gevoelens bij komen kijken , moet je oppassen. Directe communicatie kan bot overkomen.
Wat is het tegenovergestelde van directe communicatie?
Het tegenovergestelde van directe communicatie is ‘indirecte communicatie’. Dit betekent dat je je boodschap niet rechtstreeks zegt, maar verpakt in hints, suggesties of omwegen. Dat is natuurlijk ook niet ideaal. Beter is daarom om te investeren in tactvolle communicatie.
