“Bij ons is er echt een eilandjescultuur.” Een uitspraak die we vaak horen van deelnemers. Ook bij succesvolle organisaties. Hoe zit dat dan met die eilandjescultuur: is die altijd slecht of zitten er ook goede kanten aan? Je leest het hier.
Inhoud
Wat is een eilandjescultuur?
Een eilandjescultuur is een organisatiecultuur waarin afdelingen, teams of individuen los van elkaar opereren, zonder veel samenwerking of communicatie. Elk ‘eilandje’ werkt op zijn eigen manier, met eigen doelen en werkwijzen.
De voor- en nadelen van een eilandjescultuur
Hoewel een eilandjescultuur vaak als negatief wordt gezien vanwege de beperkte samenwerking tussen teams of afdelingen, kunnen er ook voordelen aan zitten.
1. Specialisatie en expertise
- Teams kunnen zich volledig focussen op hun eigen vakgebied en daardoor een hoog niveau van expertise opbouwen.
- Minder afleiding van taken die buiten hun kerncompetentie vallen.
2. Snelle besluitvorming binnen teams
- Omdat er minder afstemming nodig is met andere afdelingen, kunnen teams sneller beslissingen nemen.
- Dit kan vooral voordelig zijn in organisaties waar snelheid en wendbaarheid belangrijk zijn.
3. Sterke teamcohesie
- Binnen een ‘eiland’ kan een sterk teamgevoel ontstaan, omdat medewerkers hecht samenwerken.
- Dit kan de onderlinge motivatie en betrokkenheid verhogen.
4. Minder ruis en conflicten tussen afdelingen
- Als teams hun eigen processen en werkmethodes hanteren, kan dat leiden tot minder onderlinge misverstanden of meningsverschillen.
- Dit voorkomt dat verschillende afdelingen elkaar ophouden of elkaar tegenwerken.
5. Innovatie binnen afdelingen
- Teams kunnen experimenteren met nieuwe ideeën zonder direct afhankelijk te zijn van andere afdelingen.
- Dit kan leiden tot innovatieve oplossingen binnen een specifiek domein.
Wanneer is de eilandjescultuur een probleem?
Een eilandjescultuur kan de samenwerking ook ernstig verstoren:
- Frustratie en weinig efficiëntie – Teams werken langs elkaar heen en doen dubbel werk.
- Gebrek aan innovatie – Als er weinig interactie is met andere teams of afdelingen is innovatie juist lastig. Ideeën ontstaan door met elkaar te communiceren en zo te komen tot verbeteringen en vernieuwingen.
- Verminderde betrokkenheid – Werknemers voelen zich niet verbonden met het grotere geheel, wat ten koste gaat van motivatie en prestaties.
Balans is cruciaal
Hoewel er voordelen zijn, kunnen de nadelen op de lange termijn problematisch worden. Een gezonde organisatie vindt de balans tussen specialisatie en samenwerking, zodat teams efficiënt kunnen werken.
Wat kun je als teamleider doen?
Als teamleider heb je meerdere mogelijkheden om de samenwerking tussen teams en afdelingen te verbeteren en de eilandjescultuur te verminderen.
1. Zoek contact met andere teamleiders
Hoewel de kans klein is, kan het natuurlijk zo zijn dat anderen geen eilandencultuur ervaren of als probleem zien. Bespreek met andere teamleiders hoe zij dit zien en ervaren. Waar lopen zij met hun teams tegenaan en hoe kunnen jullie de onderlinge samenwerking verbeteren?
2. Geef als teamleider het goede voorbeeld
Als jij als teamleider actief samenwerkt met andere afdelingen, transparant communiceert en het belang van samenwerking benadrukt, zullen jouw medewerkers dit sneller overnemen. Laat zien hoe samenwerking directe invloed heeft op het behalen van teamdoelen en stimuleer een cultuur waarin afdelingen elkaar helpen.
3. Stimuleer teamoverschrijdende doelen
Zorg ervoor dat doelen niet alleen individueel, maar ook afdelings- of teamoverschrijdend worden opgesteld. Als teamleider kun je gezamenlijke projecten initiëren waarin medewerkers uit verschillende teams afhankelijk zijn van elkaars input. Bijvoorbeeld een project waarbij teams moeten samenwerken met finance en communicatie.
4. Verbeter communicatiekanalen en creëer vaste overlegmomenten
Introduceer samenwerkingstools zoals Slack, Microsoft Teams of een gezamenlijk dashboard. Organiseer periodieke overleggen tussen verschillende teams en laat medewerkers ervaringen en best practices delen. Kijk ook eens of teams door elkaar heen kunnen gaan zitten. Bijvoorbeeld als ze een gezamenlijk project werken.
5. Beloon samenwerking, niet alleen individuele prestaties
In veel organisaties worden individuele prestaties beloond. Dit kan ook anders: stimuleer als teamleider dat samenwerking net zo belangrijk is. Dit kan door gezamenlijke succesverhalen te delen, samenwerkingsresultaten te erkennen en (afdelingsoverschrijdende) teams te belonen.
6. Organiseer informele ontmoetingen tussen teams
Organiseer uitwisselingsmomenten waarbij teams elkaar meenemen in hun werkproces of lunch een keer in de maand gezamenlijk. Informeer elkaar waarom processen op een bepaalde manier verlopen en waarom irritaties of knelpunten kunnen ontstaan.
Een sterke, samenwerkende organisatie
Eilandjes kunnen soms best handig zijn; het belangrijkste is dat teams elkaar weten te vinden en elkaar versterken. Een organisatie waarin goed wordt samengewerkt, staat sterker.
Ook bij Hutchison Ports Venlo leverde de eilandjescultuur problemen op. Lees hier hoe IMK Opleidingen daarbij hielp.
Leidinggeven is een vaardigheid die je kunt trainen, net zoals je spieren kunt trainen. Welke training sluit het beste aan bij jouw leerwensen?
