Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer en jouw rol als HR-adviseur

Op een maandagochtend staat Anne bij de deur te wachten tot HR-adviseur Linda aankomt op het werk. Anna heeft een naar weekend achter de rug: vrijdag heeft ze te maken gehad met grensoverschrijdend gedrag op het werk. Voor Linda, HR-adviseur bij een familiebedrijf met 60 medewerkers, is het de eerste keer dat ze wordt geconfronteerd met een medewerker die te maken heeft gehad met grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer.

Welke rol spelen HR-adviseurs bij het aanpakken van dergelijk gedrag op de werkvloer en het bevorderen van een gezonde werkcultuur?

In dit artikel lees je hoe Linda deze situatie aanpakt en wat haar verantwoordelijkheden als HR-adviseur zijn op het gebied van

Wat is grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer?

Voordat we verdergaan met het verhaal van Linda en Anne, zetten we eerst op een rij wat grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is.

Grensoverschrijdend gedrag is gedrag dat de grenzen van een ander overschrijdt, vaak op een respectloze of ongepaste manier. Dit kan zowel fysiek, verbaal als non-verbaal zijn en in verschillende vormen. Op de werkvloer kan dit gedrag leiden tot een onveilige en onprettige werkomgeving.

Er zijn verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag:

• Seksuele intimidatie: elke vorm van ongewenst seksueel gedrag, zoals opmerkingen, gebaren, aanrakingen of gedrag dat als seksueel bedreigend of vernederend wordt ervaren.
• Pesten: het herhaaldelijk en langdurig blootstellen van een medewerker aan negatief gedrag van collega’s of leidinggevenden, zoals roddelen, isoleren of kleineren.
• Discriminatie: het ongelijk behandelen of achterstellen van medewerkers op basis van persoonlijke kenmerken, zoals leeftijd, geslacht, afkomst, religie of seksuele geaardheid.
• Agressie en geweld: dit kan variëren van verbale agressie, zoals schelden of dreigen, tot fysiek geweld zoals slaan, schoppen of andere vormen van mishandeling.

Het verhaal van Anne over grensoverschrijdend gedrag

Linda loopt samen met Anne naar haar kantoor en vraagt Anne wat er precies is gebeurd. Anne vertelt:

“Vrijdagmiddag vroeg Karel (haar leidinggevende) of ik even wilde binnenlopen voordat ik naar huis ging. Het was halfvijf toen ik klaar was met alles wat ik moest doen, dus ik liep naar Karel zijn kamer. Hij deed de deur dicht. Normaal doet hij dat niet, maar ik stond er verder niet zo bij stil. Ik vroeg waarom hij me wilde spreken. Karel vertelde dat hij een telefoontje had gehad van Pieter, een van onze klanten. Pieter was niet blij dat ik had gezegd dat we hem voor het weekend niet konden helpen en kwam verhaal halen bij Karel.

Ik probeerde uit te leggen hoe het gesprek was verlopen met Pieter, maar Karel liet me niet uitpraten. Hij was ontzettend boos en schreeuwde tegen me. Daarom probeerde ik me te verdedigen en zei dat ik niet wilde dat hij zo tegen me praatte en dat ik straks wel zou terugkomen om het verder uit te leggen. Toen ik wilde weglopen pakte hij me bij mijn arm om me tegen te houden. Ik rukte mijn arm los en toen gaf hij me een duw. Daardoor was ik inmiddels helemaal overstuur en begon ik te huilen. Hij werd daar nog bozer van leek het en schreeuwde dat ik moest stoppen met janken. Toen ik zei dat ik niet snapte waarom hij zo boos was en dat ik naar huis wilde. Toen zei hij: “Ga ook maar, maandag hebben we het er verder over. Je kunt het nu toch niet meer herstellen.”

Linda heeft aandachtig geluisterd en geeft Anne een glas water.

Anne zegt: “Ik heb er het hele weekend over nagedacht en ik vind het heel moeilijk maar ik wil hier toch melding van doen. Zo ga je niet met mensen om.”

Linda beaamt dit en benadrukt dat dit soort gedrag niet getolereerd wordt. Ze bedankt Anne voor het feit dat ze hier melding van gemaakt heeft en legt uit wat de volgende stappen zijn.

De praktische aanpak van grensoverschrijdend gedrag van HR-adviseur Linda

Hieronder vind je een praktisch stappenplan dat HR-adviseur Linda volgde om het grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer aan te pakken en een gezonde werkcultuur te bevorderen.

Stap 1: Luisteren en ondersteunen

Linda nodigde Anne uit voor een vertrouwelijk gesprek en luisterde aandachtig naar haar verhaal. Ze stelde empathische vragen en bood haar directe steun aan, waarbij ze benadrukte dat het bedrijf dit soort gedrag niet tolereert.

Stap 2: Intern onderzoek

Linda stelt een intern onderzoek in om de feiten te verzamelen. Ze spreekt met Karel, de leidinggevende in kwestie. Ze verzamelt bewijsmateriaal en spreekt met getuigen. Linda zorgt ervoor dat het onderzoek zowel grondig als discreet werd uitgevoerd om de privacy van alle betrokkenen te beschermen.

Stap 3: Begeleiding en ondersteuning

Terwijl het onderzoek loopt, zorgt Linda voor passende begeleiding en ondersteuning voor Anne. Ze brengt Anne in contact met een vertrouwenspersoon en regelt indien nodig psychologische hulp. Ook regelt ze tijdelijke aanpassingen in Annes werkzaamheden en werkomgeving om haar veiligheid en welzijn te waarborgen.

Stap 4: Aanpak dader

Op basis van het onderzoek concludeert Linda dat er voldoende bewijs is om de leidinggevende verantwoordelijk te houden voor agressief gedrag. Ze adviseert de directeur-eigenaar om passende maatregelen te nemen, zoals het geven van een officiële waarschuwing, schorsing, ontslag of het volgen van een verplichte training over respectvol gedrag op de werkvloer.

Stap 5: Advies aan de directie

Naast het aanpakken van het specifieke incident, presenteert Linda een uitgebreid plan aan de directie om grensoverschrijdend gedrag in de toekomst te voorkomen. Dit plan omvat het ontwikkelen en implementeren van duidelijke beleidsregels en procedures. Daarnaast ook het organiseren van trainingen en workshops voor alle medewerkers en het regelmatig evalueren van de voortgang en effectiviteit van het preventieve plan van aanpak.

Door Linda’s zorgvuldige en doortastende aanpak kon ze niet alleen het incident met Anne effectief aanpakken, maar ook een veiligere en meer respectvolle werkomgeving voor alle medewerkers creëren.

Oorzaken grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer

Voor Linda was dit incident aanleiding om meer aandacht te geven aan een veilige werkomgeving. Ze heeft daarbij ook gekeken naar de oorzaken. In dit specifieke incident was de oorzaak te herleiden naar een hoge werkdruk en stress bij de leidinggevende.

Andere oorzaken kunnen zijn: een gebrek aan duidelijke gedragsregels en normen, machtsongelijkheid en hiërarchie, of een gebrek aan sociale controle en een cultuur waarin grensoverschrijdend gedrag wordt getolereerd of genegeerd.

Ze realiseerde zich dat het ook, of misschien juist in een klein familiebedrijf, het belangrijk is om te blijven investeren in het welzijn van het personeel en een open dialoog te stimuleren over de verwachtingen en normen binnen de organisatie.

De rol van de OR bij grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer

Linda vindt het belangrijk om de OR te betrekken: zij kunnen fungeren als sparringpartner voor zowel de medewerkers die te maken hebben met grensoverschrijdend gedrag als de directie en het MT hoe hiermee om te gaan.

De OR kan

• invloed uitoefenen op het beleid en regels: ze kunnen bijvoorbeeld meedenken over gedragscodes, klachtenprocedures en andere maatregelen die grensoverschrijdend gedrag tegengaan.
• een rol spelen in het informeren en voorlichten van medewerkers over grensoverschrijdend gedrag, de gevolgen ervan en de manieren waarop dit gedrag gemeld en aangepakt kan worden.
• fungeren als aanspreekpunt voor medewerkers die te maken hebben met grensoverschrijdend gedrag en kan helpen om het probleem bespreekbaar te maken binnen de organisatie.
• medewerkers ondersteunen en adviseren bij het omgaan met grensoverschrijdend gedrag, bijvoorbeeld door hen te verwijzen naar vertrouwenspersonen, externe hulpverlening of juridische bijstand.

Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is een ernstig probleem dat zowel voor de betrokken medewerker als voor de organisatie negatieve gevolgen kan hebben. Het is

van groot belang dat zowel werkgevers als medewerkers zich inzetten om een veilige, respectvolle en inclusieve werkomgeving te creëren en grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en aan te pakken.

Linda koos voor een praktische aanpak waarbij ze het incident afhandelde maar ook het algemene beleid rondom veilig werken onder de aandacht bracht.

Meer leren?

Wil jij meer leren over de rol van HR-adviseur en wat daar allemaal bij komt kijken, zoals wat je kunt doen bij grensoverschrijdend gedrag? Dan is de opleiding Human Resource Management A iets voor jou. Met  deze 8-daagse opleiding ontwikkel jij je als een zelfverzekerde en proactieve HRM’er, met toegevoegde waarde voor de organisatie. Ben jij de vertrouwenspersoon van jouw organisatie? En heb je ook te maken met grensoverschrijdend gedrag? Volg dan de cursus Vertrouwenspersoon en krijg handvatten hoe je dit aanpakt in jouw organisatie.

Twijfel je welke opleiding, cursus of training het beste past bij jouw leerwensen? Neem dan contact op met onze studieadviseurs, ze helpen je graag met een vrijblijvend advies. Mail naar advies@imkopleidingen.nl of bel 0172 – 42 34 56.

Veel gestelde vragen over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer