24 juli 2024

De letters LSD staan voor luisteren, samenvatten en doorvragen. Door de LSD-methode toe te passen in je communicatie denk je eerst goed na over wat er gezegd wordt en vraag je om meer informatie, voordat je een antwoord geeft. Dat maakt communicatie effectiever.

Inhoud

Wat is de LSD-methode?

LSD is dé basis voor goede communicatie. Door de drie stappen te volgen, weet je waar de ander het écht over heeft en begrijp je de ander op een diepgaand niveau. Ook laat de methode zien dat je echt aandacht voor de ander hebt. Deze methode komt van pas in je werk, maar ook in privésituaties.

Luisteren: luister goed naar wat er wordt verteld. Door echt te luisteren weet je waar de ander het over heeft. Let daarbij ook op lichaamstaal.
Samenvatten: vat samen wat de ander gezegd heeft om te controleren of je het goed begrepen hebt. Zo trek je geen verkeerde conclusies en ga je op de juiste voet verder.
Doorvragen: stel verdiepende vragen op basis van de voorgaande input. Dit geeft context, maakt dat je de ‘vraag achter de vraag’ begrijpt en zorgt voor een diepgaand gesprek.

Hieronder geven we meer uitleg over de verschillende onderdelen van LSD.

Stap 1: Luisteren

Met luisteren bedoelen we in dit geval actief luisteren. Vaak luisteren we maar half. We hebben ons antwoord al klaar terwijl de ander nog aan het vertellen is. Door actief te luisteren, luister je zonder oordeel en met je volledige aandacht.

Luister in het moment: met volledige focus en aandacht. Denk niet aan andere zaken en probeer niet te multitasken, maar richt je volledig op wat de ander je probeert te vertellen.
Doel is om de ander te begrijpen: niet om het zo snel mogelijk op te lossen of jouw mening te delen.
Sta open voor een andere zienswijze: luister met oprechte interesse en sta open voor andere interpretaties, meningen en gevoelens dan die van jezelf.
Luister met al je zintuigen: focus je niet alleen op de woorden die gezegd worden, maar ook hoe ze gezegd worden en met welke lichaamstaal.

Stap 2: Samenvatten

Nadat de ander zijn boodschap heeft overgebracht, is het verstandig om eerst te controleren of je goed begrijpt wat de ander zegt. Zo weet je zeker dat je geen verkeerde conclusies trekt of op de verkeerde voet verder gaat.

Vat kort samen: probeer in enkele woorden of zinnen de boodschap tot de kern samen te vatten. Herhaal wat gezegd is in je eigen woorden.
Geen oordeel: vat alleen samen wat de ander gezegd heeft. Laat jouw mening of oordeel hierover buiten beschouwing.
Gebruik de ik-vorm: zo controleer je of jouw interpretatie juist is. Zeg bijvoorbeeld ‘als ik het goed begrijp, is…’.
Vraag of je samenvatting juist is: sluit je samenvatting af met de vraag of je het goed begrepen hebt.
Vraag om herhaling: als je het niet goed begrepen hebt, vraag dan om het nog een keer uit te leggen. Vat daarna opnieuw samen.

Stap 3: Doorvragen

Door verdiepende vragen te stellen, toon je interesse in de ander en zijn verhaal of vraagstuk. En je helpt om verdieping en verheldering te bieden over wat de ander misschien zelf nog niet ziet. Doorvragen helpt ook om sturing aan het gesprek te geven.

Geef sturing: stel vooral vragen die bijdragen aan een oplossing of aan het doel van het gesprek.
Stel open vragen: beginnend met wat, waar, hoe en wie. Dit zet de ander aan het denken en biedt ruimte om gedachten te verkennen.
Pas op voor ‘waarom’ vragen: deze kunnen oordelend overkomen op de ander.
Vraag naar meer context: wanneer meer informatie nodig is om tot een conclusie of advies te komen.
Vraag door op aannames en meningen: doet de ander een aanname die subjectief is? Vraag dan hoe de ander bij deze gedachte komt.
Vraag naar het onvertelde: laat de ander bepaalde zaken achterwege in zijn verhaal? Vraag daar dan juist naar.

Wanneer gebruik je LSD-communicatie?

LSD is niet altijd toepasbaar. Als iemand een eenvoudige vraag stelt, bijvoorbeeld waar het treinstation is, kun je daar gewoon direct antwoord op geven.

Maar wanneer iemand met een complex vraagstuk komt, of wanneer het belangrijk is dat de ander het zelf oplost, is LSD zeer geschikt. Het wordt daarom ook wel een coachingstechniek genoemd.

Bij complexe vragen.
Bij problemen met een emotionele lading.
Bij vraagstukken waar meerdere oplossingen voor zijn.
Bij persoonlijke vragen waarbij je de ander helpt om zelf tot de beste oplossing te komen.

Praktijkvoorbeeld

Hieronder delen we een gesprek tussen teamleider Sarah en vormgever Mike. Mike heeft een probleem en heeft de hulp van Sarah nodig om het op te lossen.

Zonder LSD

Mike: “Ik zit met een probleem. Jordi levert zijn designverzoeken altijd op het laatste moment aan. En ze hebben altijd top prio. Hierdoor moet ik tegen anderen zeggen, die wel netjes op tijd hun verzoek hebben ingediend, dat ik het toch niet op tijd af krijg. Daardoor zijn ze boos op mij. Deniz geeft nu aan dat zijn verzoek echt niet kan wachten en hij het uiterlijk morgenochtend nodig heeft. Nu moet ik dus overwerken. Allemaal omdat Jordi zo laks is. Echt zwaar irritant.”

Sarah probeert ondertussen wat mail weg te werken.

Sarah:“Maak het gewoon nog even af vandaag, joh. Dan begin je morgen een paar uurtjes later.”

Mike: “Hm. Oké dan.”

Door niet echt te luisteren, maar direct met een antwoord te komen, is er geen constructieve oplossing gekomen. Dit probleem zal vaker blijven voorkomen. Met steeds meer irritaties en minder werkplezier tot gevolg.

Mét LSD

Sarah kijkt hem aan, luistert aandachtig en merkt aan Mike’s intonatie dat het hem hoog zit.

Sarah: “Dus, als ik het goed begrijp, stuurt Jordi zijn verzoeken pas heel laat in en heeft hij het designwerk direct nodig. Hierdoor kom jij in tijdnood met andere werkzaamheden en komt je ingeplande werk niet op tijd af. Klopt dat?”

Mike: “Inderdaad. Zijn verzoeken komen altijd op het laatste moment binnen. En als ik niet meteen reageer, loopt hij binnen en vraagt hij of ik zijn e-mail gezien heb en dat het spoed heeft. Zo irritant.”

Sarah: “Ik kan me voorstellen dat dat je frustreert.”

Mike: “Ja, heel erg.”

Sarah: “Zijn er meer collega’s die pas laat hun verzoeken insturen?”

Mike: “Nou, Claire en Ilse ook weleens. Maar lang niet zo vaak als Jordi.”

Sarah: “Het is dus een terugkerend probleem. Heb je zelf al aan een oplossing gedacht?”

Mike: “Ik denk dat het goed zou zijn als er regels rondom het aanvragen van designwerk komen. Doordat we zo gegroeid zijn het afgelopen jaar, wordt er veel meer aangevraagd en kom ik soms in tijdnood. Als ik het vooraf kan inplannen zou dat geen probleem moeten zijn.”

Sarah: “Dat lijkt me een goed idee. Wat zou voor jou haalbaar zijn?”

Mike: “Als ik het op maandag binnenkrijg, kan ik het vrijdag altijd wel afhebben.”

Sarah: “Vijf werkdagen doorlooptijd dus.”

Mike: “Ja.”

Sarah: “Dat lijkt me redelijk. Dan ga ik dat meteen communiceren naar de andere teamleiders. Fijn dat je dit onder mijn aandacht bracht, Mike.”

Mike: “Dankjewel, dat geeft echt rust. Probeer ik vandaag nog even hard te werken om alles af te krijgen.”

Sarah: “Red je dat wel?”

Mike: “Desnoods blijf ik wel een paar uur langer vandaag. Als het goed is, is dit toch de laatste keer dat het nodig is.”

Sarah: “Top. Kom je morgenochtend gewoon een paar uur later.”

Mike: “Thanks!”

Versterk jouw communicatie

Zoals je hebt kunnen lezen, is LSD een krachtige manier om diepgaande gesprekken te voeren en tot constructieve oplossingen te komen.

Ben je hongerig naar meer? Lees dan ook ons artikel ‘Maak jouw communicatie actiever’ met nog veel meer tips en tricks. Of schrijf je in voor de cursus Effectief communiceren op de werkvloer en ga écht aan de slag met je vaardigheden!