31 december 2024

Of het nou een onverwachte duw is, een schouder die net iets te hard wordt vastgegrepen of zelfs een klap in je gezicht: fysieke agressie doet iets met je. Privé, maar ook op het werk. In dit artikel ontdek je wat fysieke agressie precies is, waarom het onacceptabel is, en hoe je er effectief mee omgaat.

Inhoud

Wat is fysieke agressie?

Fysieke agressie is een vorm van agressie waarbij iemand een ander lichamelijk probeert te schaden. Denk aan slaan, schoppen of duwen. Het is grensoverschrijdend gedrag dat gevaarlijk is en grote gevolgen kan hebben. Zowel fysiek als mentaal.

Lees ook: 10 soorten agressie die je kunt tegenkomen tijdens je werk

Fysieke agressie op de werkvloer

Helaas is fysieke agressie geen uitzondering op de werkvloer. Denk aan spanningen tussen collega’s die hoog oplopen en uitmonden in een fysieke confrontatie. Of aan een monteur die te maken krijgt met een boze klant die fysiek wordt. Ook in sectoren zoals de zorg, detailhandel en het openbaar vervoer komt dit helaas nog altijd vaak voor.

Is fysieke agressie strafbaar?

Ja, fysieke agressie is strafbaar in Nederland. Het valt onder verschillende artikelen in het Wetboek van Strafrecht, zoals:

Artikel 300: Mishandeling
Artikel 285: Bedreiging met geweld
Artikel 141: Openlijke geweldpleging

Werkgevers zijn verplicht om hun medewerkers te beschermen tegen geweld op de werkvloer. Dit betekent onder andere dat ze een veilige werkomgeving moeten bieden, een protocol moeten hebben voor incidenten en maatregelen moeten nemen om herhaling te voorkomen.

Langdurige gevolgen

Fysieke agressie kan ernstige gevolgen hebben. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Lichamelijke verwondingen kunnen leiden tot tijdelijke of langdurige uitval. De emotionele impact is vaak minder zichtbaar, maar minstens zo schadelijk. Slachtoffers kunnen angstklachten en burn-outklachten ontwikkelen. De werkvloer wordt hierdoor een onveilige plek, wat de productiviteit en samenwerking binnen teams vermindert.

Omgaan met verbale agressie

Meestal begint iemand niet ineens te slaan. Agressie ontwikkelt zich vaak in drie stappen: een emotionele reactie → verbale agressie → fysieke agressie. Dit is wat je per stap kunt doen.

Blijf rustig en toon begrip: als je merkt dat iemand emotioneel wordt, blijf dan kalm. Laat de ander uitpraten en erken de gevoelens, ook als je het er niet mee eens bent. Dit helpt om de spanning te verminderen en controle over het gesprek te houden.
Stel grenzen: als de situatie agressief wordt, is het belangrijk om grenzen aan te geven. Ga niet in op beledigingen of dreigementen, maar vertraag het gesprek en geef duidelijk aan welk gedrag je niet accepteert. Bijvoorbeeld: “Ik begrijp dat u boos bent, maar ik wil dit gesprek op een respectvolle manier voeren.”
Trek je terug bij escalatie: wanneer verbale agressie dreigt over te gaan in fysieke agressie, is het belangrijk om jezelf in veiligheid te brengen. Verwijder jezelf uit de situatie en waarschuw een leidinggevende of beveiliging.

De-escaleren met de juiste lichaamstaal

Je bent niet verantwoordelijk voor de agressie van een ander, maar je houding kan wel helpen om een situatie te kalmeren:

Open houding: vermijd wegkijken of het over elkaar slaan van je armen wanneer de ander zijn ongenoegen kenbaar maakt. Dit kan als afwijzend overkomen.
Afstand: sta minimaal 60 cm van de ander af om de persoonlijke ruimte te respecteren.
Juiste positie: vermijd recht tegenover de ander staan. Een kwartslag draaien of een stap opzij kan de spanning verminderen.

Door bewust met je lichaamstaal om te gaan, geef je de ander minder aanleiding om de situatie verder te laten escaleren.

Conclusie

Fysieke agressie op de werkvloer is onacceptabel, maar helaas niet altijd te voorkomen. Wil je leren hoe je met lastige situaties omgaat en professioneel blijft? Schrijf je in voor onze training Omgaan met agressie.

Tijdens de training leer je niet alleen de theorie, maar oefen je ook praktijksituaties in een veilige omgeving. Ontwikkel de vaardigheden die je nodig hebt om zelfs de lastigste situaties om te buigen naar constructieve oplossingen.