13 februari 2024

Veranderingen binnen een organisatie worden meestal niet zomaar aangenomen. Om ze succesvol te laten zijn moeten medewerkers, directie en andere stakeholders het eerst met je plannen eens zijn. Stuit jij vaak op weerstand wanneer je nieuwe ideeën probeert door te voeren? In dit artikel delen we een stappenplan om ermee om te gaan.

Inhoud

Oorzaken van weerstand bij verandering

Je wilt graag veranderingen doorvoeren omdat je kansen, verbeteringen of noodzaak ziet. Waarom kijken anderen niet op dezelfde manier naar de situatie?

Medewerkers die de verandering op wat voor manier dan ook raakt (stakeholders), zitten niet altijd te wachten op een andere werkwijze.

Ze zien het nut van de verandering niet in.
Ze hebben geen baat bij de verandering.
Ze denken meer verstand van zaken te hebben.
Ze zijn bang om niet aan de nieuwe eisen te kunnen voldoen.
Ze voelen zich gepasseerd.
Of ze zijn simpelweg tevreden met de huidige situatie.

Het is makkelijk om deze weerstand af te schuiven op ‘de starre bedrijfscultuur’ of de kortzichtigheid van collega’s. De harde waarheid is: wanneer het (structureel) niet lukt om plannen door te voeren, ligt het waarschijnlijk aan de effectiviteit van de beïnvloeder.

Stappenplan voor omgaan met weerstand

Veranderingen doorvoeren betekent beïnvloeden. Je wilt dat stakeholders op dezelfde manier naar de situatie gaan kijken als jij en je veranderingen accepteren. Maar hoe doe je dat? Onderstaand stappenplan kan dienen als model voor het omgaan met weerstand bij verandering.

Stap 1: Verandering aankondigen

De eerste stap is altijd om je plannen bekend te maken aan de betrokkenen.

Laat iedereen weten welke verandering zal plaatsvinden. Deel de benodigde informatie en herhaal de boodschap zo vaak als nodig is.
Spreek je verwachtingen uit. En geef suggesties om de aanpassing te vergemakkelijken.
Geef iedereen de tijd om het nieuws te laten bezinken. Plan daarna een plannings- of veranderingsoverleg.

Voordat de weerstand merkbaar wordt, zullen de meeste medewerkers doorgaan zoals ze gewend zijn. Ze negeren de aankondiging en laten niet blijken dat ze problemen hebben met de verandering.

Toch is dit vaak niet de waarheid.

De kans is groot dat stakeholders in een staat van ‘verlamming’ verkeren. Ze weten niet hoe ze moeten reageren en reageren dus maar helemaal niet. Dit is absoluut niet te verwarren met acceptatie.

Stap 2: Weerstand serieus nemen

Wanneer de ‘verlamming’ afneemt, nemen twijfel, angst en mogelijk zelfs agressie toe. De productiviteit neemt af en er ontstaat een negatieve houding tegenover jou als veranderaar.

Het is belangrijk om je te realiseren dat dit een natuurlijke reactie is. Het is geen aanval op jou als persoon, maar op de verandering.

Negeer de weerstand daarom niet, maar ga er actief mee aan de slag.

Luister naar de mening van stakeholders. Luister aandachtig naar de argumenten ‘waarom iets niet kan’ aan en neem hun mening serieus.
Schiet niet in de verdediging, maar houd het gesprek open. Vertel niet dat weerstand zinloos is en dat de verandering hoe dan ook doorgevoerd gaat worden. Dat zorgt er alleen maar voor dat de hakken nog verder in het zand gaan.
Neem de gevoelens van stakeholders serieus. Laat weten dat je hun zienswijze begrijpt en geef steun waar mogelijk.
Werk aan de acceptatie. Luister en stel vragen over de manier waarop de verandering volgens stakeholders wél doorgevoerd zou kunnen worden.

Stap 3: Neem stakeholders mee in het veranderproces

Na verloop van tijd zul je merken dat tegenwerpingen steeds meer plaatsmaken voor vragen, belangstelling en betrokkenheid. Goed nieuws! Deze energie kun je in je voordeel laten werken.

Houd brainstorm-, visie- en planningssessies. Neem stakeholders mee in de besluitvorming en de betrokkenheid groeit. Wanneer de verandering als een eigen besluit van medewerkers voelt, zal de weerstand verdwijnen.
Stel prioriteiten en kortetermijndoelen. Welke kleine eerste stappen kunnen binnenkort al gemaakt worden? Door klein te beginnen, lijkt de verandering minder groot.
Organiseer trainingen. Wanneer medewerkers actief met de verandering bezig gaan, zal het enthousiasme toenemen.

Stap 4: Verandering doorvoeren

De eerste successen worden behaald waardoor de motivatie en betrokkenheid toenemen. De weerstand verdwijnt en acceptatie komt ervoor in de plaats. Nu is het tijd om de verandering definitief door te voeren.

Stel langetermijndoelen. Om de verandering definitief te maken.
Focus op teambuilding. Houd de positieve sfeer vast en blijf hecht als groep tijdens het veranderproces.
Kijk vooruit. Een veranderingscyclus eindigt eigenlijk nooit. Er kunnen zelfs meerdere cycli tegelijk spelen. Richt je daarom alvast op de volgende stap.

Extra tips van een expert

Onze trainer Hennie Schreurs verzorgt de training Stakeholdermanagement: effectief beïnvloeden. Hij heeft veel ervaring met veranderprocessen en deelt zijn kennis nu met de deelnemers. In zijn whitepaper ‘Omgaan met weerstand bij verandering’ deelt hij vijf aanvullende tips.

Leer meer over verandermanagement

Omgaan met veranderingen is een belangrijk onderdeel van stakeholdermanagement. Wil je leren hoe je strategisch en doordacht de verschillende stakeholders binnen jouw projecten meeneemt in veranderingen? Schrijf je dan in voor de training Stakeholdermanagement: effectief beïnvloeden.