Oudere werknemers (55+) die vastgeroest en eigenwijs zijn, ken jij ze ook? Of zijn ze toch niet zo vastgeroest en eigenwijs als je denkt en zit er meer achter hun gedrag? Hoe kun je deze oudere medewerkers motiveren en optimaal gebruik maken van hun kennis?
Met deze vraag gaan we naar Gloria Keukens, trainer van de training Omgaan met generatieverschillen bij IMK Opleidingen. Ze vertelt dat er veel leidinggevenden met deze vraag in haar trainingen komen.
Inhoud
Het beeld van de oudere werknemer
Over oudere werknemers zijn heel wat vooroordelen. Ze zouden minder productief zijn dan jongere medewerkers, ze zouden vastgeroest, eigenwijs en inflexibel zijn en geen verandering willen. Maar is dat ook zo?
Bovenstaande vooroordelen blijken maar voor een kleine groep van de oudere medewerkers te gelden. De meeste 55-plusmedewerkers zijn vitaal, ervaren en productief. Ze staan nog vol in het werk, willen waarde toevoegen en zijn zeker niet te oud om te leren. Een training, cursus of opleiding om nieuwe systemen, processen of technieken onder de knie te krijgen, is juist een welkome uitdaging.
Het zou kunnen dat jij als leidinggevende het gedrag van een oudere werknemer invult met jouw vooroordelen. Als je oprecht nieuwsgierig bent en in gesprek gaat, dan kan je veel inzicht krijgen en iemand beter aansturen. Zit hij wel op de juiste plek? Doet hij wel het juiste werk en benut je zijn kennis en levenservaring wel optimaal?
De achtergrond
Gloria vertelt dat je, voordat je jouw medewerker kan motiveren, eerst oprechte interesse kan tonen voor de persoon die je voor je hebt. Wat speelt er op dit moment in zijn leven? Hoe kijkt hij aan tegen het werk en de werkomgeving? En wat is zijn achtergrond? Het kan ook helpen om eens te praten over overtuigingen of vanzelfsprekendheden die hij heeft meegekregen uit zijn opvoeding of generatie. Daarom staan we stil bij de generatie waarbij hij hoort en de loopbaanfase waarin hij zich bevindt. Als je dat snapt, weet je ook beter wat hem motiveert.
Verschillende generaties
Er zijn verschillende generaties; een tijd waarin iemand tussen zijn 15e en 25e jaar opgroeit. De culturele, economische en sociale gebeurtenissen tijdens het opgroeien hebben grote invloed op je verdere leven. Dit bepaalt tot welke generatie je behoort.
In Nederland zijn op dit moment vier generaties tegelijk werkzaam.
- Babyboomers (1941-1955),
- Generatie X (1956-1970),
- Pragmatische (1971-1985)
- Generatie Y (1986-2000)
Iedere generatie heeft zijn eigen kenmerken, kwaliteiten en expertisen. Download hier ons handige generatiewerkblad, die je er als spiekbrief altijd even bij kunt pakken.
Generatie X
De oudere medewerker valt onder de Babyboomers en Generatie X. Aangezien de meeste babyboomers inmiddels met pensioen zijn, vertelt Gloria meer over Generatie X.
Generatie X wordt ook wel Generatie Nix of de verloren generatie genoemd. Ze groeiden op tijdens de Koude Oorlog, de oliecrisis en de beurscrash. Ze hadden een slechte start op de arbeidsmarkt. De jeugd was werkeloos of werkte onder hun niveau. Ze zijn de eerste generatie die is opgegroeid met technologie. Dit alles samen heeft de generatie X praktisch en zelfredzaam gemaakt. Ze zijn creatief en hebben een no-nonsense mentaliteit. Ze zijn gericht op anderen, kunnen goed luisteren en proberen de verschillen goed te benutten.
Elke medewerker is natuurlijk uniek. Je kan vragen welke kenmerken van generatie X hij herkent bij zichzelf. Hierbij speelt ook de fase van zijn loopbaan een rol.
Loopbaanfasen
Gloria vertelt dat je in je loopbaan verschillende fasen doorloopt. Er zijn grofweg vier fasen in een loopbaan te onderscheiden.
- De startfase (tot 25 jaar): de medewerker begint zijn loopbaan en ontwikkelt zich volop. Hij is fysiek fit, nieuwsgierig, enthousiast en flexibel. Hij heeft behoefte aan uitdaging en afwisseling. Maar pas op, door zijn enthousiasme ligt overbelasting op de loer.
- Spitsuurfase (24 tot 45 jaar): deze medewerker is gemotiveerd, vitaal en voelt zich verantwoordelijk. Hij wil graag hogerop. Ondertussen heeft hij zijn handen vol aan zijn (jonge) gezin en probeert alle ballen in de lucht te houden. Hij moet oppassen voor overbelasting en burn-out.
- Stabiliteitsfase (45 tot 55 jaar): de medewerker heeft een enigszins stabiel leven, zowel zakelijk als privé. Hij staat stil bij de vraag: “Wat heb ik bereikt en wat wil ik nog bereiken? ” Hij heeft behoefte aan verdieping en (persoonlijke) groei. Wees alert dat de medewerker kan gaan indutten of juist op zoek gaat naar nieuwe uitdagingen.
- Seniorfase (55 tot pensioen): de medewerker heeft veel werk- en levenservaring. Dat geeft hem innerlijke rust en stabiliteit. Hij wil graag toegevoegde waarde (blijven) leveren. Hij wil met plezier, vitaliteit en voldoende uitdaging de eindstreep te halen.
Onze oudere medewerker bevindt zich nu dus in de seniorfase.
Hoe kun je oudere werknemers motiveren?
Als je over deze onderwerpen in gesprek bent gegaan met je oudere medewerker, dan weet je beter wat er speelt en hoe je daarop inspeelt om hem te motiveren. De oudere medewerker barst van de kennis en wil meestal graag zijn opgedane ervaringen en expertise relevant blijven maken voor de organisatie. Hij voelt zich gewaardeerd als hij zijn schat aan kennis kan overdragen. Zo werkt het bijvoorbeeld motiverend als ze in een coachende rol hun jongere collega’s vooruithelpen. En ook de expertrol past hem goed.
Leidinggeven aan de oudere medewerker
De oudere medewerker heeft veel ervaring. Hij is al jaren aan het werk en hij is niet meer zo eenvoudig te vormen of te beïnvloeden. Een delegerende of ondersteunende stijl van leidinggeven werkt vaak het beste.
Als leidinggevende is het daarom belangrijk om de oudere medewerker vragen te stellen in plaats van orders te geven. Vertel niet hoe iets volgens jou moet worden aangepakt, maar wees nieuwsgierig naar zijn standpunt. Luister naar zijn ervaringen en vraag waarom hij het zo doet. Geef hem de ruimte en laat hem op zijn eigen manier zaken aanpakken. Maak duidelijk waarin hij uniek is en waar zijn toegevoegde waarde zit. Daag hem uit om gebruik te maken van zijn ervaring en overwicht om jongere medewerkers mee te krijgen.
Maak gebruik van de schat van ervaring, zo heb je een waardevolle en gemotiveerde medewerker tot aan zijn pensioen.
Meer weten?
Nu weet je beter hoe je de oudere medewerker kunt motiveren. In dit artikel heb je gelezen over hoe je leidinggeeft aan verschillende generaties. Smaakt dit naar meer? Schrijf je dan in voor de training Leidinggeven aan verschillende generaties en culturen. Wil je meer weten? Kijk op onze website of neem contact op met een van onze studieadviseurs via 0172 – 42 34 56.
