Waar samengewerkt wordt, wordt geroddeld. Bijvoorbeeld bij de koffieautomaat, tijdens de lunch of als je een 1-op-1 Zoom overleg hebt. Soms lijkt het wel een kippenhok. Roddelen op het werk lijkt misschien onschuldig, maar ondertussen heeft het een negatief effect op de samenwerking en de werksfeer, wat gevolgen heeft voor de uiteindelijke resultaten. Ik neem je mee in een voorbeeld.
Inhoud
Het ondersteunende team van de verkoopafdeling van een productiebedrijf bestaat uit vijf medewerkers. Er is een reorganisatie ophanden, maar het is nog niet duidelijk wat er precies staat te gebeuren. “Anniek zegt nu wel de hele tijd dat ze het druk heeft, maar ze pakt minder werk op dan wij, vind je ook niet?” zegt Margreet tegen haar collega bij de koffieautomaat. “Ja, en dan is er een overleg en dan zegt ze niks.” Op dat moment komt Anniek aanlopen en valt het gesprek stil. Anniek voelt dat er iets is, maar weet niet wat. Ze zegt gedag, pakt koffie en loopt terug naar haar werkplek. Als ze de hoek om is, hoort ze haar collega’s verder praten.
Wat is roddelen precies?
We spreken van roddelen als er op een informele manier oordelend met iemand of een paar anderen gepraat wordt over iemand die er niet bij is. Achter iemands rug om praten. Bij roddelen weet ‘iedereen’ wat er speelt, alleen degene om wie het daadwerkelijk gaat, is niet op de hoogte. Het kan zijn dat die persoon een vermoeden heeft, maar het is nooit direct uitgesproken. Je werkt niet actief naar een verandering, want die persoon weet niet eens wat ‘het probleem’ is.
Voorbeeld van roddelen op de werkvloer
Anniek voelt wel aan dat er iets is, maar ze weet niet wat. Ze merkt dat twee van haar collega’s anders tegen haar doen. Ze zeggen minder tegen haar en gister heeft ze zelfs gezien dat ze elkaar aankeken en met de ogen gingen rollen toen zij een opmerking maakte over dat ze het wel erg druk had. Dan zeg ik wel niks meer, denkt Anniek. Ze kruipt steeds meer in haar schulp en gaat met tegenzin naar haar werk.
Amir werkt in hetzelfde team. Eerst was het gezellig op de afdeling, maar nu holt de sfeer achteruit. Margreet heeft een keer aan hem gevraagd of ze niet vond dat Anniek te weinig deed. Amir heeft hier niet echt een mening over en gaf als antwoord: “Dat is me niet opgevallen.” Daarna gingen ze het over iets anders hebben. Margreet en haar collega zitten de hele tijd te smoezen en Anniek wordt steeds stiller. Amir merkt dat de sfeer er niet beter op wordt. Hij wil er iets aan doen.
Tips tegen roddelen op het werk
De roddelaars stoppen niet vanzelf met roddelen, zolang ze positieve aandacht krijgen. Daarnaast hebben sommige roddelaars niet eens door dat ze aan het roddelen zijn. Deze tips zijn dus vooral bedoeld voor de buitenstaanders. Dit kan je zelf tegen roddelen op de werkvloer doen.
- Bewust maken – Niet iedereen heeft door dat hij of zij aan het roddelen is. Benoem bij de roddelaar wat hij of zij aan het doen is. Bijna niemand wil een roddelaar zijn. Grote kans dat het daarna minder wordt.
- Neem afstand – Wordt er geroddeld in jouw bijzijn? In plaats van mee te doen, geef je aan dat jij je er niet prettig bij voelt. Je kan bijvoorbeeld zeggen: “Ik praat liever niet over iemand als hij/zij er zelf niet bij is.”
- Verwijs door – Wordt er over een persoon geroddeld, vraag dan: “Heb je dat ook al met die persoon besproken?” Zo niet, geef dan aan dat het handig is om eerst met die persoon het te bespreken voordat je het er met elkaar over hebt.
- Feedback – Maak feedback geven en vragen normaal. Bespreek dingen die je dwars zitten, maar ook die je goed vindt gaan met elkaar. Zo wordt het steeds makkelijker om dingen met elkaar te bespreken, in plaats van achter elkaars rug om.
Amir hoort Margreet en de andere collega over Anniek praten tijdens de lunch. Amir zegt tegen Margreet: “Hebben jullie dit ook al een keer met Anniek besproken?” “Dat weet ze toch! En daar heeft ze het toch te druk voor,” is het antwoord van Margreet. Amir houdt vol: “Ik denk niet dat ze het weet. En als ze het niet weet, kan ze er ook niks aan doen. Ik vind het niet eerlijk om achter iemands rug om te praten.” Margreet en de collega worden er stil van en kijken elkaar ongemakkelijk aan. Zo hadden ze er nog niet over nagedacht.
Stop roddelen op de werkvloer: tips voor de leidinggevende
Als leidinggevende is het vaak extra lastig om te ontdekken waar het geroddel vandaan komt. Het is hetzelfde effect als vroeger in de klas, het gebeurt alleen als de juf even niet kijkt. Je merkt alleen het effect of je hoort het via-via (roddel).
Faye is manager van het team. Ze merkt dat de sfeer in het team om te snijden is tijdens de teamoverleggen en er heerst een ijzige sfeer als ze het kantoor binnen loopt. Als ze vraagt wat er aan de hand is, blijft het stil. Ze heeft wel het idee dat er vooral over elkaar en niet met elkaar gesproken wordt.
Daarom nog een aantal extra tips voor de leidinggevende.
- Probeer de reden van het roddelen te achterhalen. Roddelen is vaak het symptoom van iets wat niet goed zit. Door de oorzaak te achterhalen, kun je deze aanpakken en wordt het symptoom roddelen vanzelf minder. Voorbeelden van oorzaken kunnen zijn: gevoel van verbinding tussen de roddelaars, jaloezie op degene waarover geroddeld wordt of onzekerheid over hoe men iets aan moet pakken. Als mensen niet weten waar ze aan toe zijn, gaan ze zelf proberen duidelijk te creëren door met elkaar te roddelen. Door ze meer duidelijkheid te geven, ontneem je de behoefte om te roddelen.
- Geef zelf het goede voorbeeld door zelf open en eerlijk te zijn.
- Bespreek het roddelen op een open manier tijdens een werkoverleg.
- Maak afspraken met elkaar over roddelen. Spreek elkaar erop aan als je je niet aan de afspraken houdt.
Faye zet roddelen als punt op de agenda tijdens het werkoverleg. Het doel is niet om schuldigen aan te wijzen, maar vooral om hetgeen ‘onder tafel’ gebeurt, boven tafel te krijgen. Ze bespreekt wat roddelen is en wat de mogelijke effecten van roddelen zijn. Zo maakt ze de teamleden bewust van roddelen. Naar aanleiding van dit gesprek worden er afspraken met elkaar gemaakt hoe je met elkaar om wilt gaan en met roddelen als het voorkomt. Ook Margreet was het er helemaal mee eens. Het begin in het omgaan met roddelen in het team is gemaakt.
Lees ook: 10 tips voor effectief samenwerken in een team
Met deze tips kun je van jouw kippenhok een plek maken waar meer open en met respect met elkaar gecommuniceerd wordt. Je wensen, verwachtingen en kritiek delen met de collega’s waar dat relevant voor is. Zo bouw je een veiligere omgeving op waar vertrouwen en eerlijkheid belangrijk zijn. Waar ze meer met elkaar in plaats van over elkaar gaan praten.
Wil je meer weten over communicatie en hoe je die kunt verbeteren? Lees dan ook onze tips om te directe communicatie te verbeteren.
Daarnaast heeft IMK Opleidingen ook praktische trainingen zoals de training Praktisch communiceren op de werkvloer waarin je met de communicatie aan de slag gaat. Of de training Feedback geven waarbij je leert om op een constructieve manier feedback te geven. Voor meer informatie kun je contact opnemen met een van onze studieadviseurs via 0172 – 42 34 56.
