Leef jij om te werken of werk jij om te leven? Mensen die aan het einde van hun leven terugkijken en de balans opmaken zeggen zelden: ’Had ik maar harder gewerkt’. Want wat is nu echt belangrijk! Zeg eens eerlijk, hoe zit het met jouw werk privé balans?
Werk privé balans
Na een drukke werkdag thuiskomen en thuis toch nog even de mail openen om de laatste berichten weg te werken. Je sportavond afzeggen, omdat je moet overwerken. Het drankje met vrienden afzeggen, omdat je moe bent van het werk. Met de kinderen op pad, maar ondertussen is je hoofd bij het werk.
Herkenbaar?
Af en toe is niet erg, maar als dit meer regel is dan uitzondering, is het een grote kans dat de werk privé balans verstoord is.
Definitie werk en privé balans
Maar wat is dat nu precies, de werk privé balans? De definitie is:
Werk dat goed samengaat met je privéleven en handig aansluit op de tijd die je vrij bent.
Bij een goede balans ervaar je dat je voldoende vrije tijd hebt in vergelijking met het werk. Je tijd kun je zo verdelen dat je, zonder stress, zowel werk als privé voldoende aandacht kunt geven en je kunt je opladen.
Balans werk en privé
Voordat we aan de slag kunnen met het verbeteren van de balans tussen werk en privé is het belangrijk te weten wat we onder werk en privé verstaan.
Onder werk verstaan we alle tijd die je bezig bent met het werk. Dus niet alleen de uren volgens contract, maar ook de overuren, even je mail checken en de tijd dat je in je hoofd bezig bent met je werk.
Privé is vrije tijd. Maar wat is vrije tijd? Vrije tijd kun je op verschillende manieren interpreteren. Als je ervan uitgaat dat alles wat niet onder je werk valt automatisch onder vrije tijd valt is dat een grote vergaarbak. Er zit dan ook veel tijd bij voor noodzakelijke dingen, zoals slapen, eten, persoonlijke verzorging, het huishouden, koken, boodschappen doen enz. Daar zitten heel wat dingen tussen die moeten. Echte vrije tijd is de tijd die je zelf kunt indelen en kunt besteden aan zaken die je zelf belangrijk vindt. Leuke dingen doen met familie en vrienden of juist even tijd voor jezelf om lekker niets te doen. Van echte vrije tijd ontspan je en krijg je energie.
Als we vrije tijd zien als vrij te bestede tijd gaat het niet alleen over de balans tussen werk en privé, maar ook over een balans tussen inspanning en ontspanning.
Voordelen van een goede balans
Als je een goede werk en privé balans hebt, presteer je beter en haal je meer voldoening uit je werk. Je voelt je energieker en gemotiveerder en bent daardoor productiever. Doordat je meer rust ervaart ontstaat er ruimte voor creativiteit en innovatie. En als je tussentijds kunt opladen, blijft je brein scherper en kun je beter focussen. Kortom, een goede balans heeft een positief effect op je fysieke en mentale gezondheid.
Symptomen van een verstoorde werk-privébalans
We hebben geen indicatielampje waarmee wordt aangegeven dat onze werk en privé uit balans is. Het kan ongemerkt doorslaan. Je kunt wel letten op de kenmerken van een verstoorde balans. Herken jij een
van de signalen?
- Je bent minder productief of efficiënt dan anders
- Je vergeet of verzaakt afspraken thuis of op het werk
- Je hebt vaker last van irritaties of ruzies thuis
- Je ervaart meer stress
- Je piekert
- Je slaapt slechter
- Je hebt minder plezier in je werk
- Je ziet er tegenop om naar je werk of huis te gaan
- Je hebt geen interesse in professionele ontwikkeling
Als je de signalen herkent, maar ze blijft negeren kan dit gevolgen hebben voor je mentale en fysieke gezondheid en zelfs leiden tot een burn-out.
Goede balans tussen werk en privé
En zo ziet een gezonde werk-privébalans eruit:
- Er is een duidelijk scheiding tussen werk en privé
- Je zit lekker in je vel
- Je bereikt je doelen, zowel privé als professioneel
- Je piekert weinig en slaapt goed
- Je bent betrokken bij je gezin en/of vrienden en kennissen
- Je hebt behoefte aan groei en ontwikkeling
Thuiswerken en de werk-privébalans
Thuiswerken is de laatste jaren steeds normaler geworden. Ook na de coronacrisis kiezen veel bedrijven ervoor om hun personeel (deels) thuis te laten werken. Veel werknemers ervaren het als prettig, wat het werkplezier ten goede komt.
Maar bij thuiswerken lopen privé en werk naadloos in elkaar over. Je stapt je thuiskantoor uit en loopt zo je privéleven in. Je hebt geen tijd om even te ontspannen in de auto of trein. Dat maakt het lastiger om de balans gezond te houden. En dus extra belangrijk om jezelf goed in de gaten te houden!
Test jouw werk privé balans
Wil je na het lezen van de voordelen en de kenmerken, helder krijgen hoe het nu met jouw balans staat? Doe de test en krijg meteen meer inzicht hoe het er bij jou voorstaat.
Werk privé balans test
Gevolgen van een verstoorde werk-privébalans
Een verstoorde werk-privébalans is niet fijn. Als werknemer ervaar je meer stress en minder werkplezier. En als werkgever merk je minder efficiëntie, betrokkenheid en kwaliteit. Voor beide partijen is het daarom belangrijk om een verstoorde werk-privébalans te voorkomen en aan te pakken. Hieronder delen we tips voor werknemers én werkgevers.
Tips om je werk privé balans te verbeteren
Wat is er uit jouw werk privé balans test gekomen? Is het bij jou uit balans? Geen paniek. Je kunt gelukkig zelf genoeg doen om de balans te herstellen.
Tip 1: Baken werk en privé af
Door je tijd af te bakenen, trek je een grens tussen werk en privé. Werk bijvoorbeeld alleen tussen 9.00 en 17.00. Op kantoor gebeurt dit meestal vanzelf, maar thuis kan het ingewikkelder zijn. Vind je het lastig om op tijd te stoppen? Maak er dan afspraken over met je leidinggevende.
Een andere manier om werk en privé gescheiden te houden bij thuiswerken, is door alleen in een bepaalde kamer (of aan een specifiek bureau) te werken. De apparatuur die je nodig hebt, blijft in die kamer. Dus niet in de avond nog even de laptop open klappen op de bank of aan de keukentafel.
Tip 2: 80% – 20% regel
Een groot deel van onze tijd wordt opgeslokt door taken die er niet echt toe doen. De grootste tijdswinst op werkgebied is te behalen door je vooral bezig te houden met taken waar je het grootste effect mee behaalt. Je kunt beter 20% van de tijd bezig zijn met taken die 80 % van het resultaat boeken dan je 80% van je tijd bezighouden met zaken die 20 % van het resultaat opleveren. Ga voor jezelf na welke taken je het meeste effect mee behaalt en stop daar je tijd in en hou tijd over voor privé. Ook de zin ‘moet ik dit nu zelf doen’ kan hierin helpen.
Tip 3: Geen-7-methodiek
Bij het maken van de juiste keuzes kun je de ‘geen-7-methodiek’ inzetten. Als je een beslissing moet nemen of je iets wel of niet zult doen, geef je er een cijfer tussen de 0 en 10 aan. Hoe belangrijk het is, hoe leuker je het vindt en hoe meer het bij je past hoe hoger het cijfer. Je mag alleen geen 7 geven. Geef je het een 6 of lager? Doe het dan niet. Geef je het een 8 of hoger? Doe het dan wel. Zo besteed je jouw kostbare tijd aan de juiste dingen.
4. Krop het niet op
Collega’s zijn met hun eigen taken (en problemen) bezig. Je manager ook. Als jij hem niet op de hoogte brengt van je verstoorde werk-privébalans, merkt hij het misschien niet. Blijf daarom communiceren met je collega’s, leidinggevende en partner over eventuele werk- en gezinsstress en kom samen tot oplossingen.
Tip 5: Laat perfectionisme los
Streven naar perfectie heeft een negatief effect op de productiviteit. Het zorgt ervoor dat je langer met een taak bezig bent dan dat ervoor staat of dat je de taak zelfs uitstelt. Niet alle werkzaamheden hoeven perfect. Sterker nog, vaak ben jijzelf degene die de lat zo hoog legt. De klant of het bedrijf is al veel sneller tevreden. Soms is een 6 ook goed genoeg. Zeker als het je meer (privé) tijd oplevert.
Tip 6: Stop met overwerken en verhoog je productiviteit
Als het druk is, ben je geneigd om veel over te werken zodat het werk gedaan wordt. Maar onderzoek heeft uitgewezen dat hoe langer je werkt, hoe minder productief en minder efficiënt je werkt. Dan kun je wel elke dag overwerken om je werk af te maken (vaak ten koste van je privéleven), maar de kwaliteit van je werk gaat achteruit. De extra tijd die je er instopt heeft niet het gewenste effect. Verhoog je productiviteit en stop met overwerken.
Tip 7: Plan ontspanningsmomenten in
De agenda vult zich snel met allerlei afspraken, zowel op het werk als privé. Tijd om te ontspannen of om even niets te doen schiet er snel bij in. Blok tijd in je agenda voor ontspannen. Zo voorkom je dat ontspannen alleen gebeurt als er niets in je agenda staat. Hierdoor kan ontspannen snel onderaan je prioriteitenlijstje belanden.
Tip 8: Belangrijkheid en energie in evenwicht
Kijk naar de verschillende gebieden van je leven. Denk dan bijvoorbeeld aan werk, gezin, familie, vrienden, hobby enz. Geef nu ieder gebied een cijfer (0 niet belangrijk, 10 heel belangrijk) en geef daarna per gebied een cijfer voor hoeveel tijd en energie je eraan besteed (0 weinig tijd en energie, 10 heel veel tijd en energie). Besteed jij jouw tijd aan de belangrijke dingen of is er iets uit balans?
Tip 9: Stel grenzen
Jij bent zelf degene die keuzes kan maken over hoe jij wil dat jouw werk privé balans eruitziet. Dat kan een ander niet voor je doen. Om de juiste balans te bereiken is het belangrijk om je grenzen aan te geven. Dit doe je door ‘nee’ te zeggen tegen dingen die jouw balans verstoren. Het helpt om jezelf de volgende vragen te stellen bij een verzoek of taak:
- Wat levert het op als ik ja zeg?
- Wat levert het op als ik nee zeg?
- Waar moet ik ‘nee’ op zeggen wanneer ik hier ‘ja’ op zeg?
Lees nog veel meer tips voor ‘nee zeggen’ en download het Whitepaper: ‘6 belachelijk simpele manieren om nee te zeggen.’
Tip 10: Apparaten uit buiten werktijd
We zijn vandaag de dag altijd en overal bereikbaar. Super handig! Maar het betekent ook dat de grens tussen werk en privé vervaagt. Het is lastig ontspannen als de werkappjes maar binnen blijven stromen terwijl je thuis op de bank ligt. De oplossing? Uitzetten die werktelefoon! Stel andersom ook grenzen aan je privé telefoongebruik binnen werktijden.
Interessant: Er ligt op dit moment een wetsvoorstel voor het ‘recht op onbereikbaarheid’.
Tip 11: Rondje lopen in de pauze
Een rondje lopen in de pauze is een eenvoudige tip waar je vandaag nog mee kunt beginnen. Een rondje lopen tijdens de pauze heeft meerdere voordelen. Zo is het goed om even los te komen van je werkplek. De buitenlucht en lichaamsbeweging is gezond en door je gedachten even te verzetten, kun je na je pauze weer effectief aan de slag.
Tips voor werkgevers
Wat kun je als werkgever of manager doen om te zorgen dat je medewerkers de balans niet verliezen?
Tip 12: Blijf in gesprek
Dat je niets van een medewerker hoort, betekent niet automatisch dat alles goed gaat. Check daarom regelmatig even in. Het liefst face-to-face of via videobellen. In onze 1-daagse training Impactvolle gesprekken voeren leer je dit soort gesprekken effectief te voeren.
Tip 13: Controleer of takenpakket haalbaar is
Check regelmatig of alle taken haalbaar zijn binnen het beschikbaar aantal uren. Doe dit vooral ook bij nieuwe medewerkers met wat minder ervaring, bij nieuwe functies en tijdens piekperiodes. Dit controleer je door actief het gesprek te blijven voeren.
Tip 14: Ruimte voor ontwikkeling en reflectie
Als alle beschikbare uren op gaan aan het uitvoeren van werk, blijft er niets over voor trainingen, overleg en sociale activiteiten. Terwijl medewerkers ontwikkeling en gezelligheid juist zo belangrijk vinden in een baan. Zorg daarom dat er voor die zaken ook ruimte blijft in de agenda.
Lees ook: Gebrek aan ontwikkeling is dé reden dat technici van werkgever wisselen
Tip 15: Faciliteer een goede thuiswerkplek
Medewerkers die veel thuiswerken, moeten een goede werkplek krijgen. Niet alleen omdat het in de wet staat, maar ook om de scheiding tussen werk en privé te vergroten. Werken aan de keukentafel verstoort de balans natuurlijk binnen no-time. Laat medewerkers daarom bijvoorbeeld (tot een bepaald bedrag) meubilair uitzoeken om van een thuiswerkplek een gezonde, veilige en prettige omgeving te maken.
En hoe nu verder?
Heb je genoeg aan deze tips om de balans tussen werk en privé te herstellen? Super! Kun je nog wat meer tips gebruiken, beluister dan onze podcast: Eerste hulp bij altijd aanstaan.
Of luister de aflevering via Spotify.
Jouw balans verbeteren
Wil je zelf actief aan de slag met jouw situatie, dan hebben wij handige trainingen die je verder kunnen helpen.
- Denk bijvoorbeeld aan de cursus Timemanagement waarbij je beter prioriteiten leert te stellen.
- Wie weet is de training Persoonlijke effectiviteitwat je zoekt en waarin assertiviteit op het programma staat.
- Nog een stapje verder? Dan is de training Persoonlijk leiderschap wat voor jou, waarin je meer inzicht krijgt in jouw persoonlijkheid, ambities en krachten.
- Wil je voor jouw organisatie aan de slag met het verbeteren van de werk privé balans, volg dan de cursus Duurzame inzetbaarheid en vitaliteit binnen de organisatie.
Veelgestelde vragen
Wat betekent werk en privé balans?
Werk en privé balans betekent als werk goed samengaat met je privéleven en handig aansluit op de tijd die je vrij bent. Je tijd zo verdelen dat je, zonder stress, zowel werk als privé voldoende aandacht kan geven.
Wat is een goede werk privé balans?
Er is geen perfecte tijdsverdeling voor de goede werk privé balans. De balans in tijd verschilt van persoon tot persoon. Het is in balans als inspanning en ontspanning elkaar voldoende afwisselen.
Hoe krijg ik mijn werk privé balans terug?
Als je wil dat werk en privé weer in balans komt is het belangrijk om prioriteiten te stellen, grenzen aan te geven en meer aandacht en tijd te besteden aan de gebieden die voor jou belangrijk zijn.
